Pergamon, Stadt und Festung unter Michael VIII. Palaiologos

Untersuchungen zu einem Münzschatz aus der Zeit der Paläologen

Özet

1987 ve 1989 yıllarında, Pergamon’daki kazılar sırasında bir mekânın içine dağılmış durumda saptanan Geç Bizans Dönemi’ne ait define, ilk defa bu makalede ele alınmaktadır. Söz konusu buluntu grubu I. Manuel Komnenos (1143–1152) ile VIII. Mikhail Palaeologos (1259–1282) dönemi arasına ait 81 sikkeden oluşmaktadır. VIII. Mikhail Palaeologos sikkeleri, sayı bakımından ilk sırada yer almaktadır (bir adet gümüş ve 67 adet bakır trakhea). Buluntular arasında dört adet (tanımsız) Geç Bizans Dönemi sikkesi ile altı adet sikke benzeri ince, madeni parçalar da mevcuttur. Bu madeni parçalar da
bakır trakhea’lar gibi Orta Çağ’ın sonunda, bölgede bozuk para olarak kullanılabilmekteydi (Katalog no 20. 21). Ayrıca, aynı mekânda 15 adet Erken Bizans Dönemi sikkesi, çoğunluğu parçalar halinde 29 adet metal yanı sıra kemik ve pişmiş topraktan objeler de bulunmaktaydı. Fakat, aynı dolgu tabakasında yer alan bu objeler Geç Bizans definesine ait değildir. VIII. Mikhail Palaeologos Dönemi’ne ait definelerin son derece az oluşu ve aynı zamanda Pergamon’da, 1967’de saptanan ve hakkında az bilinen define de gözönüne alındığında, Pergamon ve Anaia (Kadıkalesi), sikke definesi bakımından ve VIII. Mikhail Dönemi’nden çok sayıda münferit bakır sikkenin gün ışığına çıkarıldığı az sayıda buluntu yeri olarak öne çıkmaktadır. VIII. Mikhail ve imparatoriçe Theodora Doukania dönemine ait sikkeler ile iki kurşun mühür, bu dönemde parlak çağını yaşayan Yukarı Şehir ve kalenin 13. yüzyıl sonuna dek yoğun biçimde kullanıldığını göstermektedir. Pergamon’un, Anadolu’nun –henüz bütünüyle vakıf olmadığımız– geniş savunma sistemine dahil bir askeri üssü olması da muhtemeldir.