Ο κρίσιμος 4ος αιώνας π.Χ.: παλαιές και νέες οχυρώσεις, παλαιοί και νέοι οικισμοί στην κοιλάδα του φωκικού Κηφισού

Περίληψη Αυτή η εργασία περιλαμβάνει μία προσπάθεια να συζητήσουμε λεπτομερώς τα αρχαιολογικά δεδομένα σ χετικά με μία κατηγορία τειχισμένων οικισμών στην κοιλάδα του Κηφισού που εγκαταλείφθηκαν μετά τον Ιερό Πόλεμο, όταν ο πληθυσμός μεταφέρθηκε σε πιο αμυντικές θέσεις μέσα στην επικράτεια της ίδιας φωκικής πόλης. Όλοι αυτοί οι οχυρωμένοι οικισμοί – είτε παλαιότεροι, είτε νεότεροι – χρονολογούνται σε περιόδους πριν και μετά τον Ιερό Πόλεμο, όπως υποδεικνύεται από τα κεραμικά ευρήματα και τους τύπους οχύρωσης. Ως εκ τούτου η εγκατάλειψη μίας παλαιάς θέσης και η μετακίνηση σε μία καινούργια συνιστά ισχυρή απόδειξη για τη χρονολόγηση της κατασκευής των τειχών της. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο μπορούν να εντοπιστούν οι διαφορές, ανάμεσα στο κυρίως πολυγωνικό σύστημα δόμησης των παλαιότερων τειχών, που χρονολογούνται στο τέλος του 5ου ή το πρώτο μισό του 4ου αιώνα, σε σύγκριση με τον τρόπο δόμησης των καινούργιων πόλεων που εγκαθιδρύθηκαν μετά τον πόλεμο. Είναι το τραπεζοειδές σύστημα από λαξευτούς λίθους και ορισμένες φορές από ψευδό-ισοδομική τοιχοποιία (opus isodomum) που κυριαρχεί τώρα στα τείχη, τα οποία χαρακτηρίζονται από την αυξημένη ύπαρξη πύργων (κάποιοι με κάθετο τοίχο στο εσωτερικό), ακολουθώντας τα νεότερα πρότυπα οχύρωσης και τις τεχνικές πολιορκίας. Παρόλα αυτά, όλα αυτά τα τείχη δεν μπορούν να χρονολογηθούν μόνο με ιστορικά ή τεχνικά κριτήρια ή να τα αποδώσουμε σε ένα συνολικό σχέδιο, αλλά πρέπει να ληφθούν υπόψη σε σχέση με συγκεκριμένα ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα των οικισμών στους οποίους ανήκουν.

Λέξεις-κλειδιά κοιλάδα Κηφισού, οχυρώσεις, οικισμοί, μετακίνηση, Ιερός Πόλεμος