Le statue di Demetra e Kore-Persephone nel teatro di Hierapolis
https://doi.org/10.34780/cozv-cg6z
Özet
Günümüzde Hierapolis Tiyatrosu’nda ayağa kaldırılan dişi, giyimli iki heykel, İmparatorluk dönemi Küçük Asya heykeltıraşisinin çok kaliteli örneklerini oluşturur. Bu iki heykel her ne kadar arkeoloji literatüründe dikkat çekmediyse de, Severuslar zamanında yeniden inşa edilen scaenae frons’ta yeniden kullanılan prestijli donatım elemanları olarak daha erken örneklerin çok orijinal yorumu sayılmaktadır. Güney-Edikula’daki heykel form ve tarz açısından Geç Hellenistik bir eserin Erken İmparatorluk dönemi kopyası olarak tanımlanabilir. Halihazırda Andreas Linfert’in bilinen bir tipin replikaları olarak tanımladığı, Milet’ten (MÖ 2. yy.) ve Aphrodisias’tan (Severus dönemi) başka bir çift sıradışı karşılaştırma parçası da, Hierapolis’ten elde edilen iyi korunmuş örneği Pergamon sanat üretiminin ortak örneğine dek uzanmaktadır. Orijinal parça, Smyrna’dan bir seriyle (Demeter rahibeleri denen) ikonografik karşılaştırmalar üzerinden inandırıcı biçimde, ünlü bir Pergamon Demeter kült heykeline dayandırılabilir.
Kuzey-Edikula’daki zengin biçimli, kaliteli heykel, Fortuna Braccio Nuovo denen tanınmış tiple birçok yapısal ortak yöne sahip olduğunu ilk bakışta ele verir: Burada, Fortuna/Tyche’nin hemen hemen tüm replikalarında bereket boynuzu ve dümenle karakterize edilen Geç Klasik dönem modelinin İmparatorluk dönemi yorumu söz konusudur. Tek istisnayı Hierapolis örneği (Trajan-Hadrian dönemi) ve onun Hadrian Villası’ndaki replikası (olasılıkla Menderes Vadisi’nin ünlü Charoneia’sının çağrısıyla dikildi) oluşturur. Bunların ortak jest ve atribüleri özellikle dikkat çekicidir: örtüyle sarılı baş, anakalypsis jesti, meşalenin varlığı. Hierapolis heykelindeki eşsiz olan tek şey, infulae’nin kutsal bir atribü olarak gösterimidir. İkonografik analizlerin yanı sıra, Pluton kültü ve Hierapolis Ploutonion’undaki Kore’ye ilişkin yeni keşifl er de Hierapolis ve Tivoli giyimli heykellerinin Kore Persephone olarak yorumlanabilmelerine imkan vermektedir. Özet olarak, Demeter ve Kore-Persephone’nin saygın, geleneksel tanrı tasvirlerini yeni scaenae frons’a yerleştirme kararı kutsal kentin dini ve kültürel hafızasını vurgulamaya yaramıştır denebilir.
Anahtar Sözcükler:
Hierapolis- Heykel- Tiyatro- Demeter- Kore