Το Πλουτώνειον της Ελευσίνας: αρχιτεκτονική εξέλιξη και λατρεία

Περίληψη

Πρωτότυπος τίτλος: Das Ploutoneion von Eleusis: Baugeschichte und Kult

Το 1885 μετά την ανασκαφή του ιερού στο φυσικό σπήλαιο νοτιοανατολικά της ελευσινιακής ακρόπολης ο Δημήτριος Φίλιος το ταύτισε με το ιερό του Πλούτωνα που είχε γίνει γνωστό δύο χρόνια νωρίτερα, με την ανακάλυψη του απολογισμού των Ελευσινίων επιστατών. Η ταύτιση αυτή αμφισβητήθηκε και φαινομενικά αναιρέθηκε στο παρελθόν. Το παρόν άρθρο περιλαμβάνει αφενός μία λεπτομερή περιγραφή των ορατών αρχτεκτονικών καταλοίπων του ιερού και αφετέρου την εξέταση του σχετικού επιγραφικού υλικού. Η ανάλυση δείχνει ότι ο ναός στην δεύτερη, κλασική ή υστεροκλασική, φάση του παρέμεινε ημιτελής, ωστόσο ολοκληρώθηκαν αρκετές εργασίες, ώστε το κτίριο να είναι παρουσιάσιμο και η τοιχοδομία του προστατευμένη. Επιπλέον οι σχετικές επιγραφές επιβεβαιώνουν την ταύτιση του ιερού με αυτό του Πλούτωνα. Τέλος περιγράφονται συνοπτικά οι προοπτικές του θέματος όσο αφορά στη σημασία του ιερού για τη λατρεία του Πλούτωνα λαμβάνοντας επίσης υπόψη παραστάσεις του θεού στην τέχνη και λογοτεχνία της αρχαϊκής και κλασικής εποχής.