Το δακτυλίδι του ›Ιερού Ζεύγους‹ από τον Πόρο και οι απαρχές του μινωικού ημερολογίου

Περίληψη

Πρωτότυπος τίτλος: The ›Divine Couple‹ ring from Poros and the origins of the Minoan calendar

Το χρυσό μινωικό δακτυλίδι που παρουσιάζεται εδώ βρέθηκε σε μεγάλο λαξευτό τάφο στον Πόρο Ηρακλείου και χρονολογείται στην ΥΜ Ι Β περίοδο. Εικονίζεται το θέμα του Ιερού Ζεύγους, γνωστό και από άλλες παραστάσεις, κυρίως σε δακτυλίδια, στον τύπο της ›Ιεράς Συνομιλίας‹. Καινοφανής στην μινωική εικονογραφία είναι ο τρόπος απόδοσης των πέντε ουράνιων σωμάτων πάνω από τους θεούς. Με συνοπτικό-ιδεογραφικό τρόπο αποδίδεται εδώ ο μηχανισμός λειτουργίας του μινωικού σεληνοηλιακού ημερολογίου με τον ήλιο να συμβολίζει ηλιοστάσιο ή ισημερία, δηλαδή ένα σταθερό σημείο μέτρησης χρόνου στην διάρκεια του ηλιακού έτους. Οι φάσεις της σελήνης εικονίζουν συνοπτικά τον σεληνιακό μήνα, με την πανσέληνο να χρονοθετεί πιθανόν την ημερομηνία της μεγάλης θρησκευτικής γιορτής, στην οποία η συνάντηση του Ιερού Ζεύγους είναι το κύριο γεγονός. Επιπροσθέτως, ορισμένα εικονογραφικά στοιχεία από δυο λίθινες μήτρες με προέλευση το Παλαίκαστρο υποδηλώνουν ότι, εκτός από το σεληνοηλιακό ημερολόγιο, οι Μινωίτες ίσως είχαν παράλληλα καθορίσει το πλαίσιο λειτουργίας μιας εκδοχής αστρικού ημερολογίου